АИС «Күнделік» - сенімді жүйе, елеулі бұзу қорғауы бар. Баланың күнделігінде тек қана мектеп журналына енгізілген бағалар ғана көрінеді, журналдарға тек қана мектеп қызметкерлерінің қолжетімділігі бар.
Оқушылардың бағаларды өзгертетін ешқандай техникалық мүмкіндіктері жоқ.
Бірақ, бағаларды «өзгерту» мүмкіндіктерді көрсететін Интернет желісінде бірнеше бейнебаяндар бар.
Бейнебаяндардың авторларының ешбір жағдайда сайттың бұзылуы деп саналмайды.
Бұл бейнебаяндарда, техникалық жағынан «озық» оқушылар өзінің ата-аналарын алдауға тырысты, сайттың HTML кодын өзгертіп, парақшада бағалардың көрсетілуін көрсетеді.
Бұл қалай болады?
HTML- коды арқылы парақшаның ақпаратын өззгерту процедурасы – Интернет желінің кез кезген сайтында, кез келген пайдаланушыға қолжетімді.
Google Chrome немесе Mozilla Firefox браузерлерінде F12 батырмасын басу жеткілікті, ашылған формада қызықтыратын элементті тауып (көп жағдайда, бұл негативті баға), оны жойып, пернетақтадан қалаған деректі енгізуге болады (мысалы, жақсы баға). Бұдан кейін баға біраз уақытқа өзгерген күйде тұратын болады.
Бұл әрекетті жасағаннан кейін, оқушы нақты компьютердің дисплейде беттің жергілікті бейнеленуін өзгертеді, бірақ жүйенің өзінде өзгертпейді: баға журналда сол күйінде қалады. Мұндай түзету тек қана парақшаны F5 батырмасы арқылы жаңарту әрекетіне дейін ғана «жұмыс істейді» (барлық Интернет-браузерлерде).
Нақты деректердің өзгергендігі туралы, әрине, айтылмайды. Мұндай жағдайда, бала қаламсапты алып, теледидардың бетіне сурет салып, бөлмедегі көрермендер үшін киноның суретін өзгерткендей есептеледі, бірақ пленканың өзін өзгертпей қалдырады. Мұндай жағдайда «суретті» алып тастау үшін, теледидардың бетін жай ғана сүртіп, суреттің негізгі түрін қарауға болады.
Мұндай амалдан өзін қалай қорғауға болады?
Біріншіден, баланың қолжетімділігі жоқ, ата-анаға тек қана өзінің парақшасын пайдалану ұсынылады. Өзінің жеке парақша арқылы деректерді көру арқылы, ата-ана өз-өзін қорғайды, сондықтан алданбайды.
Егер сонда да, деректердің өзгергендігіне көз жеткізбекші болса, F5 батырмасы арқылы (немесе күнделіктен шығып, қайта кірсе) парақшаны жаңарту жеткілікті. Осы жағдайларда кез келген өзгертілген ақпарат жағалады.
Comments
Please sign in to leave a comment.